rsa.gr | 19 Δεκεμβρίου 2023
Χωρίς διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης Κρήτη και Γαύδος πάρα τις αυξημένες αφίξεις
Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μία αύξηση των πλοιαρίων που φτάνουν στην Κρήτη και τη Γαύδο, νησιά τα οποία δεν διαθέτουν καμία επίσημη υποδομή για την πρώτη υποδοχή αιτούντων άσυλο και τις διαδικασίες ταυτοποίησης. Από τις αρχές του Σεπτέμβρη έως σήμερα υπολογίζεται ότι έχουν φτάσει 17 πλοιάρια σε διάφορες περιοχές της Κρήτης αλλά και της Γαύδου. Εκτιμάται ότι προέρχονται στην πλειοψηφία τους από τις ακτές της Λιβύης.
Σύμφωνα με αναφορές νεοαφιχθέντων, ο προορισμός τους δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ιταλία. Συνήθως πρόκειται για μικρά πλοιάρια που μεταφέρουν 30-50 άτομα, ανάμεσα τους και ανήλικοι/ες. Τα τοπικά MME σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρονται σε πληροφορίες του Λιμεναρχείου ότι οι ομάδες προέρχονται από μεγαλύτερο σκάφος, το οποίο πλέει στα διεθνή ύδατα με προορισμό την Ιταλία, με ακόμη μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων. Εξαιτίας της μεγάλης κίνησης πλοίων νότια της Κρήτης, ο εντοπισμός του είναι ιδιαίτερα δύσκολος.
Οι νεοαφιχθέντες στην Γαύδο παραμένουν μόνο για λίγες ώρες εκεί, ενώ, αν δεν υπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση λόγω κακοκαιρίας, μπορεί να μείνουν περισσότερο. Όσοι και όσες φτάνουν στη Γαύδο και τα Χανιά, συχνά μεταφέρονται στη συνέχεια στις παιδικές κατασκηνώσεις στον Καλαθά Ακρωτηρίου. Συνήθως, στον χώρο αυτό, ο οποίος φυλάσσεται από την αστυνομία, μεταβαίνουν μόνο εθελοντές γιατροί και ο Ερυθρός Σταυρός. Ο Δήμος Χανίων ισχυρίζεται ότι είναι δυσβάστακτο το κόστος φιλοξενίας, επισημαίνοντας ότι μόνο για την φιλοξενία των 215 προσφύγων που έχουν εντοπιστεί τους 2,5 τελευταίους μήνες σε Γαύδο και Κίσσαμο, το κόστος αγγίζει τα 30.000 ευρώ. Η αρμόδια σε θέματα πρόνοιας και κοινωνικής πολιτικής, αντιδήμαρχος Ελένη Ζερβουδάκη, δήλωσε επίσης ότι «η πολιτεία, παρά τις αρχικές δεσμεύσεις της για χρηματοδότηση του μοναδικού Δήμου στα Χανιά που φιλοξενεί πρόσφυγες, δεν έχει πιστώσει ούτε ένα ευρώ για την φιλοξενία αυτών των ανθρώπων».
Όσοι και όσες φτάνουν στον νομό Ηρακλείου, μεταφέρονται συνήθως στην αίθουσα των Λιμενεργατών στο λιμάνι του Ηρακλείου, όπου δεν υπάρχει καμία υποδομή ούτε καν κρεβάτια και ο οποίος επίσης φυλάσσεται από την αστυνομία.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αλληλέγγυες οργανώσεις της Κρήτης δεν έχουν πρόσβαση σ’ αυτούς τους χώρους και δεν είναι ξεκάθαρο εάν υπάρχει επαρκής διερμηνεία και βασική ενημέρωση σχετικά με τα δικαιώματα των νεοαφιχθέντων. Ενώ οι άνθρωποι βρίσκονται πλέον σε ευρωπαϊκό έδαφος, δεν ενημερώνονται για τις διαδικασίες που ακολουθούνται και τα δικαιώματα τους σε σχέση με το άσυλο, ενώ δεν λαμβάνουν χώρα διαδικασίες υποδοχής και ταυτοποίησης όπως ορίζει ο νόμος.
Περαιτέρω, δεν είναι ξεκάθαρο αν και με ποια διαδικασία γίνεται από τις αρχές ο εντοπισμός των ασυνόδευτων ανηλίκων και των παιδιών που συνοδεύονται από ενήλικο που δεν είναι κατά τον νόμο ο κύριος κηδεμόνας τους (separated). Από τις μέχρι σήμερα πρακτικές προκύπτει ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου ανήλικοι/ες έχουν καταγραφεί λανθασμένα ως ενήλικες. Επίσης σύμφωνα με αναφορές από το πεδίο, όσων αφορά τα ανήλικα που συνοδεύονται από ενήλικα που δεν είναι κατά τον νόμο ο κύριος κηδεμόνας τους (separated), δεν γίνεται κρίση καταλληλότητας του ενήλικα.
Μετά από λίγες ημέρες παραμονής στους ανεπίσημους χώρους φιλοξενίας στην Κρήτη, οι άνθρωποι μεταφέρονται σε δομές της ενδοχώρας για την ταυτοποίηση και καταγραφή τους, κυρίως στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) της Μαλακάσας αλλά και σε κάποιες περιπτώσεις, στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών Αμυγδαλέζας, π.χ εάν πρόκειται για άτομα από τρίτες χώρες χωρίς αμιγώς προσφυγικό προφίλ, όπως η Αίγυπτος, ή εάν είναι πλήρες το ΚΥΤ της Μαλακάσας. Γεγονός είναι ότι, σχετικά με τη μεταφορά σε δομές στην ενδοχώρα, δεν ακολουθείται μία κοινή πρακτική για κάθε άφιξη (παλαιότερα μεταφέρονταν στο ΚΥΤ της Κω), κάτι που δυσκολεύει, επιπλέον, τη σωστή ενημέρωση των νεοαφιχθέντων, όταν αυτή είναι εφικτή.