msf.gr | 13 Νοεμβρίου 2025 |
ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΝΑΥΑΓΙΑ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ: ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΤΡΟΠΗΣ
Αθήνα, 13 Νοεμβρίου 2025 – Καθ’ όλη τη διάρκεια του Οκτωβρίου σημειώθηκαν πολλά θανατηφόρα ναυάγια και βίαιες θαλάσσιες αναχαιτίσεις κοντά στη Λέσβο και σε άλλα νησιά του Αιγαίου. Τα περιστατικά αυτά είχαν ως αποτέλεσμα θανάτους που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, αγνοούμενους, καθώς και επιζώντες οι οποίοι έφτασαν στα νησιά σε κατάσταση έντονης ψυχικής δυσφορίας.
Στο τέλος του μήνα, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κατήγγειλαν την αυξανόμενη χρήση διοικητικών και ψυχολογικών μέτρων αποτροπής κατά των αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, προειδοποιώντας ότι τέτοιες πολιτικές συνεχίζουν να θέτουν ανθρώπινες ζωές σε κίνδυνο.
Τα γεγονότα αυτά αποτελούν μέρος της συνεχιζόμενης βίας στα σύνορα, την οποία οι ομάδες μας παρατηρούν συχνά μέσα από την ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη που παρέχουν στους ανθρώπους που φτάνουν στα νησιά.
«Αυτές οι τραγωδίες δεν είναι μεμονωμένα θαλάσσια ατυχήματα. Είναι το αναμενόμενο αποτέλεσμα ενός βίαιου συνοριακού συστήματος, το οποίο στοχεύει να αποτρέψει τους ανθρώπους μέσω του φόβου και του κινδύνου. Οι επιζώντες μάς περιγράφουν ότι το Λιμενικό καταδιώκει τα σκάφη, χρησιμοποιεί επιθετικές τακτικές και απωθεί τους ανθρώπους με απερίσκεπτο τρόπο, προκαλώντας επικίνδυνες αναχαιτίσεις. Είναι εξαντλημένοι, και πολλοί έχουν προσπαθήσει να πραγματοποιήσουν αυτό το επικίνδυνο ταξίδι ξανά και ξανά», δηλώνει η Jovana Arsenijevic, συντονίστρια του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Λέσβο.
Το τραύμα από αυτές τις εμπειρίες είναι εμφανές. Οι άνθρωποι φτάνουν σε κατάσταση σοκ, εξαιρετικά αναστατωμένοι και βαθιά επηρεασμένοι από τη συνεχή απειλή για τη ζωή τους.
Οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα ήταν παρούσες κατά τη διάρκεια αρκετών από αυτές τις αφίξεις, παρέχοντας επείγουσα περίθαλψη σε 58 επιζώντες, πραγματοποιώντας ιατρικές και ψυχολογικές αξιολογήσεις και προσφέροντας ψυχολογικές πρώτες βοήθειες. Κατά τη διάρκεια αυτών των παρεμβάσεων, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα άκουσαν αναφορές για πολλές απόπειρες διέλευσης και τρία ναυάγια στη Λέσβο μόνο μέσα στον Οκτώβριο — γεγονός που αποκαλύπτει τη συνεχιζόμενη βία και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι απλώς και μόνο για να φτάσουν σε ένα ασφαλές μέρος.
Πέρα από την επείγουσα ανταπόκριση, οι κοινωνικοί λειτουργοί των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στα νησιά στηρίζουν τους επιζώντες σε μερικές από τις πιο οδυνηρές και συχνά αόρατες συνέπειες αυτών των περιστατικών, συμπεριλαμβανομένης της συνοδείας ατόμων στο νοσοκομείο για την αναγνώριση συγγενών που έχουν πνιγεί.
Περισσότερες προκλήσεις συνεχίζουν να παρατηρούνται μέσα στα Κλειστά Κέντρα Ελεγχόμενης Πρόσβασης, όπου πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν δύσκολες συνθήκες υποδοχής, ανεπαρκή ή καθυστερημένη ιατρική εξέταση και περιορισμένη πρόσβαση σε εξειδικευμένη περίθαλψη. Για όσους μόλις επέζησαν από ένα απειλητικό για τη ζωή τους ταξίδι, η απουσία ενός λειτουργικού και προστατευτικού συστήματος υποδοχής επιτείνει το τραύμα που ήδη κουβαλούν.
Για σχεδόν μια δεκαετία, οι συνοριακές πολιτικές που βασίζονται στην αποτροπή έχουν καταστήσει τη βία στα σύνορα να φαίνεται φυσιολογική και απαραίτητη, αναγκάζοντας τους ανθρώπους να διακινδυνεύουν τη ζωή τους μόνο και μόνο για να φτάσουν σε ένα ασφαλές μέρος. Τα πρόσφατα ναυάγια, όπως και αυτά των προηγούμενων ετών, γίνονται σε κοινή θέα, αλλά κανείς δεν έχει λογοδοτήσει για αυτά
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καλούν τις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές να:
•Σταματήσουν άμεσα όλες τις βίαιες πρακτικές αποτροπής που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή και την ασφάλεια των ανθρώπων.
• Εγγυηθούν την ασφαλή, συντονισμένη και προληπτική διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο, σύμφωνα με τις διεθνείς θαλάσσιες υποχρεώσεις.
• Επιτρέψουν την απρόσκοπτη πρόσβαση ανθρωπιστικών και ιατρικών οργανώσεων στους επιζώντες, σε όλες τις εγκαταστάσεις υποδοχής, κράτησης και στα σύνορα.
• Διασφαλίσουν ότι όλες οι πολιτικές μετανάστευσης και διαχείρισης των συνόρων σέβονται την προστασία της ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα και το ναυτικό δίκαιο.
Διαβάστε περισσότερα >>>