rsa.org | 21 Δεκεμβρίου 2023
Ρόδος: Νεοαφιχθέντες πρόσφυγες χωρίς στέγη και επαρκή σίτιση, στο έλεος του χειμώνα
Τους τελευταίους μήνες, λόγω των καθυστερήσεων στις μεταφορές των ανθρώπων σε άλλες περιοχές εκτός της Ρόδου όπου υπάρχουν υποδομές, η πλειοψηφία των νεοαφιχθέντων στο νησί – ανάμεσά τους οικογένειες με μικρά παιδιά – καταλήγουν να κοιμούνται σε πάρκα, πεζοδρόμια, πλατείες, πάνω σε χαρτόκουτα, μέσα σε σκηνές και αυτοσχέδια παραπήγματα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, από τις αρχές του χρόνου έως τις 10 Δεκεμβρίου είχαν φτάσει στη Ρόδο 6.290 άτομα. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στη Ρόδο μεταφέρονται αρχικά και νεοαφιχθέντες σε γειτονικά νησιά όπως το Καστελόριζο.
Στη Ρόδο δεν υπάρχει καμία επίσημη ή ανεπίσημη δομή φιλοξενίας, ενώ η κοντινότερη υποδομή για την πρώτη υποδοχή αιτούντων άσυλο και τις διαδικασίες ταυτοποίησης βρίσκεται στο νησί της Κω. Σύμφωνα με αναφορές, οι χώρες καταγωγής των νεοαφιχθέντων είναι κυρίως από Συρία και Παλαιστίνη, άνθρωποι δηλαδή με αμιγώς προσφυγικό προφίλ.
Δυσκολία μεταφοράς στις υπερπλήρεις ΚΕΔ
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η Ρόδος έχει τις υψηλότερες αφίξεις στα Δωδεκάνησα τους τελευταίους μήνες. Αυτό δημιουργεί τεράστιες καθυστερήσεις στις καταγραφές, που εμποδίζουν τη μετακίνηση του πληθυσμού σε Κω, Λέρο ή την ενδοχώρα. Την προηγούμενη εβδομάδα μετακινήθηκαν 250 άτομα από τη Ρόδο στην ενδοχώρα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τύπου, από τον Αύγουστο έως το τέλος Οκτωβρίου, δηλαδή σε διάστημα μόλις τριών μηνών, έχουν μεταφερθεί στην Κω, τη Λέρο αλλά και την Αθήνα συνολικά 7.000 άτομα από τη Ρόδο. Το γεγονός ότι τους χειμερινούς μήνες δεν υπάρχει καθημερινή ακτοπλοϊκή διασύνδεση από τη Ρόδο για τη Λέρο και την Κω δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο τη μεταφορά στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) εκεί, οι οποίες ούτως ή άλλως είναι ήδη από το φθινόπωρο υπερπλήρεις.
Οι νεοαφιχθέντες επιβιώνουν μόνο με τη συμπαράσταση εθελοντών και αλληλέγγυων και μια ελάχιστη συνδρομή από τον Δήμο Ρόδου. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι, παρά τη δύσκολη κατάσταση πολλών κατοίκων στο νησί μετά τις καλοκαιρινές πυρκαγιές, υπάρχει ένα σημαντικό κίνημα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες από τοπικούς συλλόγους αλλά και από οργανώσεις και κινήματα εκτός Ρόδου.
Καμία κρατική μέριμνα
Στις αρχές της εβδομάδας ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στα Δωδεκάνησα Θάνος Στάμος εξέφρασε την ανησυχία του για την έλλειψη πρόσβασης δεκάδων προσφύγων στη Ρόδο σε απαραίτητες υπηρεσίες και βασικά αγαθά. Στις αρχές Νοεμβρίου, ο δικηγορικός σύλλογος Ρόδου έστειλε επιστολή στον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη ζητώντας τη μεταφορά μεταναστών/ριών και προσφύγων από τη Ρόδο σε υφιστάμενες δομές, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι οι νεοαφιχθέντες είναι «έκθετοι, απροστάτευτοι χωρίς καμία οργανωμένη περίθαλψη και φιλοξενία». Η επιστολή αναφέρεται ακόμα και σε μικρά παιδιά που κοιμόνταν σε χαρτόκουτα.
Το αυτοοργανωμένο κίνημα Πολιτών «Ελάφι» που δημιουργήθηκε μετά τις φωτιές στη Ρόδο το καλοκαίρι και παρέχει σημαντική βοήθεια και στους νεοαφιχθέντες πρόσφυγες, κατήγγειλε στα τέλη Οκτωβρίου ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως κρατική μέριμνα, ενώ από την πλευρά της τοπικής αυτοδιοίκησης οι παροχές ήταν μηδαμινές και δεν εξασφαλίζονται ούτε οι στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής. Σε πολλές περιπτώσεις οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να χρησιμοποιούν χώρους γύρω από τα πάρκα που κοιμόνταν σαν αποχωρητήρια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δική τους υγεία αλλά και για τη δημόσια υγεία.